मरुभूमितण्डुलकृषेः पृष्ठतः डिजिटलसहायता अद्यतनयुगे मरुभूमितण्डुलकृषेः महती क्षमता दर्शिता, येन पारिस्थितिकवातावरणस्य गुणवत्तायां सुधारः भविष्यति, बहुलाभैः सह विजय-विजय-स्थितिः प्राप्ता इति अपेक्षा अस्ति अस्मिन् क्रमे महत्त्वपूर्णां भूमिकां निर्वहति गुप्तबलं वर्तते, सा च अङ्कीयप्रौद्योगिक्याः आशीर्वादः । _News

आँकडासंग्रहणं विश्लेषणं च उदाहरणरूपेण गृहीत्वा मरुभूमिक्षेत्रेषु मृदा आर्द्रता, तापमानं, प्रकाशः च इत्यादीनां प्रमुखसूचनाः विविधसंवेदकानां निगरानीयसाधनानाञ्च माध्यमेन वास्तविकसमये प्राप्तुं शक्यन्ते एतेषां दत्तांशानां समीचीनतया संग्रहणं विश्लेषितं च कृत्वा ते रोपणनिर्णयानां वैज्ञानिकं आधारं दातुं शक्नुवन्ति । उत्पादकाः एतेषां आँकड़ानाम् आधारेण सिञ्चनसमयः, उर्वरकस्य परिमाणं च इत्यादीनां प्रमुखकडिनां समीचीनतया निर्धारणं कर्तुं शक्नुवन्ति, येन रोपणस्य दक्षतायां गुणवत्तायां च सुधारः भवति

जलसंसाधनप्रबन्धनस्य विषये अङ्कीयप्रौद्योगिक्याः अपि महत्त्वपूर्णा भूमिका भवति । स्मार्ट सिञ्चनप्रणाली स्वयमेव वास्तविकसमये मृदा आर्द्रतायाः स्थितिः सस्यजलस्य आवश्यकता च आधारीकृत्य सिञ्चनजलस्य परिमाणं समयं च समायोजयितुं शक्नोति। एतेन न केवलं जलसम्पदां प्रभावीरूपेण रक्षणं भवति, अपितु तण्डुलवृद्धेः समये पर्याप्तजलप्रदायः अपि सुनिश्चितः भवति, उपजः गुणवत्ता च सुधरति ।

रोपणप्रक्रियायाः निगरानीयतायां पूर्वचेतावनीयां च डिजिटलप्रौद्योगिकी उत्कृष्टतां प्राप्नोति । दूरस्थनिरीक्षणप्रणाल्याः माध्यमेन उत्पादकाः तण्डुलानां वृद्धिस्थितिं वास्तविकसमये अवगन्तुं शक्नुवन्ति, कीटरोगादिसमस्यानां समये एव अन्वेषणं कर्तुं शक्नुवन्ति, तेषां निवारणाय नियन्त्रणाय च तदनुरूपाः उपायाः कर्तुं शक्नुवन्ति तस्मिन् एव काले बृहत्दत्तांशविश्लेषणस्य साहाय्येन सम्भाव्यं विनाशकारीं मौसमं पूर्वानुमानं कर्तुं, पूर्वमेव सज्जीकृत्य, हानिः न्यूनीकर्तुं च शक्यते ।

तदतिरिक्तं विपणनविक्रयप्रक्रियायां डिजिटलप्रौद्योगिकी अपि भूमिकां कर्तुं शक्नोति । ई-वाणिज्य-मञ्चानां, बृहत्-आँकडा-विश्लेषणस्य च माध्यमेन वयं बाजार-माङ्गं समीचीनतया ग्रहीतुं शक्नुमः, विक्रय-रणनीतिं अनुकूलितुं, मरुभूमि-तण्डुलस्य विपण्य-प्रतिस्पर्धायाः, विक्रय-दक्षतायाः च सुधारं कर्तुं शक्नुमः |.

पारम्परिककृषिरोपणपद्धतीनां तुलने डिजिटलप्रौद्योगिक्याः एकीकरणेन मरुभूमितण्डुलरोपणं अधिकं बुद्धिमान्, सटीकं, कुशलं च भवति एतत् समयस्य स्थानस्य च सीमां भङ्गयति, येन उत्पादकाः सूचनां प्राप्तुं अधिकसुलभतया प्रबन्धनं च कर्तुं शक्नुवन्ति, तस्मात् मरुभूमितण्डुलकृषेः स्थायिविकासः भवति

परन्तु मरुभूमितण्डुलकृषौ अङ्कीयप्रौद्योगिक्याः पूर्णप्रयोगं साक्षात्कर्तुं अद्यापि काश्चन आव्हानाः सन्ति । प्रथमं प्रौद्योगिकीव्ययस्य विषयः अस्ति। उन्नत-अङ्कीय-उपकरणाः प्रणाल्याः च महत्त्वं भवति, केषाञ्चन उत्पादकानां कृते अकिफायती भवितुम् अर्हति । द्वितीयं तु तान्त्रिकप्रतिभानां अभावः अस्ति। अत्र तुल्यकालिकरूपेण अल्पाः एव व्यावसायिकाः सन्ति ये अङ्कीयप्रौद्योगिक्यां प्रवीणाः सन्ति, कृषिउत्पादने च तत् प्रयोक्तुं शक्नुवन्ति । तदतिरिक्तं, आँकडासुरक्षा, गोपनीयतासंरक्षणं च एतादृशाः विषयाः सन्ति येषु ध्यानस्य आवश्यकता वर्तते यत् एकत्रितं रोपणदत्तांशं लीकं न भवति, दुरुपयोगः च न भवति इति सुनिश्चितं भवति

अनेकचुनौत्यस्य अभावेऽपि मरुभूमितण्डुलकृषौ अङ्कीयप्रौद्योगिक्याः अनुप्रयोगसंभावना अद्यापि व्यापकाः सन्ति । प्रौद्योगिक्याः निरन्तर-उन्नयनेन, क्रमेण व्ययस्य न्यूनीकरणेन च मम विश्वासः अस्ति यत् भविष्ये मरुभूमि-तण्डुल-कृषौ अधिकानि डिजिटल-समाधानाः प्रयुक्ताः भविष्यन्ति, येन पारिस्थितिक-वातावरणस्य गुणवत्तां सुधारयितुम्, विजय-विजय-लाभान् प्राप्तुं च अधिकं योगदानं भविष्यति |.