समाचारं
मुखपृष्ठम् > समाचारं

राष्ट्रियसुरक्षायाः दृष्ट्या उदयमानाः प्रौद्योगिकी-चुनौत्यः प्रतिक्रियाश्च

한어Русский языкEnglishFrançaisIndonesianSanskrit日本語DeutschPortuguêsΕλληνικάespañolItalianoSuomalainenLatina

प्रौद्योगिक्याः निरन्तरं उन्नतिं कृत्वा अस्माकं जीवनस्य, कार्यस्य च प्रकारे प्रचण्डः परिवर्तनः अभवत् । क्लाउड् कम्प्यूटिङ्ग्, बिग डाटा, आर्टिफिशियल इन्टेलिजेन्स् इत्यादीनां प्रौद्योगिकीनां व्यापकप्रयोगेन सूचनायाः प्रसारणं, संसाधनं च अधिकं कुशलं सुलभं च अभवत् परन्तु एतैः प्रौद्योगिकीभिः आनयितानां सुविधानां आनन्दं लभन्ते सति अस्माभिः एतदपि स्पष्टतया अवगतं यत् तेषां सुरक्षाजोखिमाः आनेतुं शक्यन्ते इति उपेक्षितुं न शक्यते।

सञ्चिकास्थापनं उदाहरणरूपेण गृह्यताम् अद्यत्वे विविधाः ऑनलाइन-उपकरणाः अनुप्रयोगाः च अनन्तरूपेण उद्भवन्ति, यथा "सञ्चिका-स्थानांतरण-सहायकः", एआइ-लेखन-एप्लेट् इत्यादयः । एते साधनानि यद्यपि जनानां कृते सुविधाजनकसेवाः प्रदास्यन्ति तथापि तेषां परिकल्पने उपयोगे च लूपहोल्-कारणात् गोपनीयसूचनाः लीकेजः अपि भवितुम् अर्हन्ति राष्ट्रियसुरक्षामन्त्रालयेन जारीकृता प्रासंगिकचेतावनी अस्य सम्भाव्यजोखिमस्य महत्त्वं प्रतिबिम्बयति।

अनेकानाम् उदयमानप्रौद्योगिकीनां मध्ये SAAS स्वसेवाजालस्थलनिर्माणप्रणाली ध्यानस्य योग्यं क्षेत्रम् अस्ति । यद्यपि एतत् उपयोक्तृभ्यः सुविधाजनकजालस्थलनिर्माणसेवाः प्रदाति, अव्यावसायिकानां कृते स्वकीयजालस्थलानि सहजतया निर्मातुं शक्यते तथापि तस्य पृष्ठतः सूचनासुरक्षासम्बद्धाः केचन विषयाः निगूढाः सन्ति

प्रथमं, SAAS स्वसेवाजालस्थलनिर्माणप्रणाल्याः प्रायः उपयोक्तृदत्तांशस्य संग्रहणार्थं संसाधनार्थं च मेघसेवाप्रदातुः सर्वरेषु निर्भरं भवति । अस्य अर्थः अस्ति यत् उपयोक्तुः जालस्थलसूचना, उपयोक्तृदत्तांशः इत्यादयः मेघे संगृहीताः भवितुम् अर्हन्ति, अनधिकृतप्रवेशस्य जोखिमः च अस्ति । यदि मेघसेवाप्रदातुः सुरक्षापरिपाटाः पर्याप्तं सिद्धाः न सन्ति अथवा तेषां उपरि हैकर्-आक्रमणं भवति तर्हि उपयोक्तृदत्तांशः लीक् भवितुम् अर्हति ।

द्वितीयं, SAAS स्वसेवाजालस्थलनिर्माणप्रणाल्याः टेम्पलेट्-प्लग-इन्-इत्येतयोः सुरक्षा-दुर्बलताः भवितुम् अर्हन्ति । एतेषां प्रणालीनां उपयोगं कुर्वन् बहवः उपयोक्तारः समृद्धकार्यं सुन्दररूपं च अनुसृत्य विविधानि तृतीयपक्षस्य टेम्पलेट्-प्लग-इन्-इत्येतत् संस्थापयितुं चयनं कुर्वन्ति परन्तु एतेषां टेम्पलेट्-प्लग्-इन्-इत्यस्य गुणवत्ता भिन्ना भवति, केषुचित् दुर्भावनापूर्ण-सङ्केताः अथवा सुरक्षा-दुर्बलताः सन्ति । एकदा आक्रमणकर्तृणा शोषणं कृत्वा उपयोक्तुः जालपुटे आक्रमणं कर्तुं वा सम्पूर्णं प्रणालीं लकवाग्रस्तं कर्तुं वा शक्नोति ।

तदतिरिक्तं SAAS स्वसेवाजालस्थलनिर्माणप्रणाल्याः उपयोगं कुर्वन् उपयोक्तृभिः अनुचितसञ्चालनम् अपि सुरक्षासमस्यानां कारणं भवितुम् अर्हति । यथा, अतिसरलगुप्तशब्दान् सेट् कर्तुं, इच्छया वेबसाइट् प्रबन्धनस्य अनुमतिं साझां करणम् इत्यादयः अपराधिनः तेषां लाभं ग्रहीतुं अवसरं दातुं शक्नुवन्ति ।

एतेषां सुरक्षाजोखिमानां निवारणाय उपयोक्तृभ्यः सेवाप्रदातृभ्यः च उपायानां श्रृङ्खला करणीयम् । यदा उपयोक्तारः SAAS स्वसेवाजालस्थलनिर्माणप्रणालीं चिन्वन्ति तदा तेषां कृते उत्तमप्रतिष्ठितं पूर्णसुरक्षापरिपाटं च युक्तं सेवाप्रदातारं चिन्वन्तु । तत्सह, भवद्भिः स्वकीयं सुरक्षाजागरूकतां सुदृढां कर्तुं, जटिलगुप्तशब्दान् सेट् कर्तुं, नियमितरूपेण गुप्तशब्दान् अद्यतनीकर्तुं, व्यक्तिगतसूचनायाः रक्षणाय च ध्यानं दातव्यम्

सेवाप्रदातृभ्यः प्रौद्योगिकीसंशोधनविकासं सुदृढं कर्तुं, प्रणाल्याः सुरक्षाप्रदर्शने निरन्तरं सुधारं कर्तुं, ज्ञातसुरक्षादुर्बलतानां शीघ्रं मरम्मतं कर्तुं च आवश्यकता वर्तते तस्मिन् एव काले उपयोक्तृदत्तांशस्य रक्षणं पर्यवेक्षणं च सुदृढं कर्तुं ध्वनिसुरक्षाप्रबन्धनव्यवस्था स्थापनीयम् ।

संक्षेपेण, अङ्कीययुगे अस्माभिः न केवलं उदयमानप्रौद्योगिकीभिः आनयितानां सुविधानां पूर्णतया उपयोगः करणीयः, अपितु तेषां सुरक्षाजोखिमानां विषये अपि अधिकं ध्यानं दातव्यम् |. एवं एव वयं प्रौद्योगिकीप्रगतेः आनन्दं लभन्ते सति राष्ट्रिय-व्यक्तिगत-सूचना-सुरक्षां सुनिश्चितं कर्तुं शक्नुमः ।