भावनात्मकविक्षेपः : विभिन्नेषु परिस्थितिषु निगूढं अद्वितीयं आकर्षणम्

한어Русский языкEnglishFrançaisIndonesianSanskrit日本語DeutschPortuguêsΕλληνικάespañolItalianoSuomalainenLatina

भावनात्मकः विक्षेपः, भिन्न-भिन्न-स्थितौ निगूढः भवति

भावात्मकविक्षेपः विरोधाभासपूर्णं चित्रं इव भवति, भिन्न-भिन्न-स्थितौ शान्ततया निगूढं, अस्माकं आविष्कारं प्रतीक्षते । न तु रोगः त्रुटिः वा, अपितु भिन्न-भिन्न-वातावरणेषु अद्वितीयं आकर्षणं दर्शयति इति दृढ-जीवनशक्तिः ।

अद्य वयं भिन्न-भिन्न-स्थितौ भावनात्मक-विक्षेपस्य अन्वेषणं कुर्मः, तस्य जटिलतां अनुभवामः, भङ्गं, अनुनादं च प्राप्नुमः ।

1. एकान्तरात्रौ मृदुविक्षेपं निगूहति

एकः व्यक्तिः खिडकीपार्श्वे शान्ततया उपविष्टः, सूर्यास्तेन आकाशं रक्तवर्णं कृतवान्, परन्तु सः शून्यः निर्जनः च अनुभवति स्म । सः एकदा यत् हास्यं कृतवान् तत् स्मरणं कृतवान्, परन्तु अधुना केवलं दुःखस्य संकेतः एव अवशिष्टः आसीत् । सः एकान्तरात्रौ भावात्मकं विक्षेपं अनुभवितवान् स्यात्, यथा भ्रान्तसमुद्रे भ्रमन्ती लघुनौका, स्वमार्गं अन्वेष्टुं असमर्थः, केवलं तरङ्गानाम् उच्छ्वासं कर्तुं शक्नोति

2. कोलाहलपूर्णं नगरं सुकुमारं विक्षेपं गोपयति

कोलाहलपूर्णे नगरे सर्वे त्वरया गच्छन्ति इव, स्वलक्ष्यं प्रति त्वरितम् । परन्तु सर्वेषां स्वकीयाः रहस्याः इच्छाः च सन्ति, येषां पूर्णतया अभिव्यक्तिः कर्तुं न शक्यते। तेषां नगरे भावविक्षेपः अभवत् स्यात्, एकान्ततारक इव, उज्ज्वलतया किन्तु कठिनस्पर्शः ।

3. कोमलं आत्मीयता, यत् गहनं विक्षेपं गोपयति

प्रेम मानवजातेः बहुमूल्यं निधिः अस्ति, परन्तु प्रेम भावनात्मकविक्षेपेण अपि पीडितः भवितुम् अर्हति । द्वयोः जनानां सम्बन्धः परस्परं गहनतया प्रेम्णा भवति चेदपि भिन्नाः विचाराः अनुभवाः च प्रेम जटिलं करिष्यन्ति, विग्रहमपि करिष्यन्ति । तेषां आत्मीयतायां भावविक्षेपः अभवत् स्यात्, यथा सूर्ये सुन्दरं पुष्पं प्रफुल्लितं पुष्पं, परन्तु वायुवृष्टिपरीक्षायाः अपि सम्मुखीभवति

4. दृढः इच्छा भंगुरं विक्षेपं गोपयति

जीवनमार्गे सर्वेषां कष्टानि, विघ्नानि च सम्मुखीभवन्ति। तेषां आव्हानानां सम्मुखे भावनात्मकं विक्षेपं जातम् स्यात्, यथा दीर्घमार्गे स्थितः, सर्वदा अग्रे पश्चात् गन्तुं च संघर्षं कुर्वन्, परन्तु कदापि स्वदिशां न प्राप्नोति

5. आशापूर्णं भविष्यं, यत् भ्रमं विक्षेपं च गोपयति

भविष्यं आशापूर्णं भवति, परन्तु वास्तविकतायाम् सर्वेषां भ्रमः चिन्ता च भवितुम् अर्हति । तेषां भविष्यं पश्यन् भावविक्षेपः अभवत् स्यात्, यथा बीजं वर्षा-ओसयोः पोषणं प्रतीक्षते, परन्तु कदापि स्वदिशां न प्राप्नोति

भावनात्मकं विक्षेपं ज्ञातुं भवता श्रोतुं अवगन्तुं च शिक्षितव्यम्

भावनात्मकविक्षेपः मानवीयभावनानां जटिलं चित्रणं भवति यत् एतत् न केवलं व्यक्तिनां आन्तरिकविग्रहान् संघर्षान् च प्रतिबिम्बयति, अपितु सामाजिकसांस्कृतिकवातावरणस्य प्रभावं प्रतिबिम्बयति। अनुनादं अन्वेष्टुं अस्माभिः अवगन्तुं श्रोतव्यं च आवश्यकम्।

1. भावनात्मकपरिवर्तनेषु ध्यानं दत्त्वा भावनात्मकं उतार-चढावं हृदयस्य गहने अनुभवन्तु

यदा भवन्तः अन्यैः सह संवादं कुर्वन्ति तदा तेषां वचनेषु, व्यञ्जनेषु च ध्यानं ददातु किं भवन्तः तेषां आन्तरिकभावस्य परिवर्तनं अनुभवितुं शक्नुवन्ति? कदाचित् भवन्तः तेषां नेत्रेषु भावनात्मकविक्षेपस्य छायां पश्यन्ति।

2. परस्परं आग्रहं शृणुत, परेषां आवश्यकतां भ्रमं च अवगच्छन्तु

यदा भवन्तः अन्यैः सह संवादं कुर्वन्ति तदा तेषां आवश्यकताः, भ्रमः च यथाशक्ति अवगन्तुं प्रयतन्ते, तेषां भावाः च अनुभवन्तु ।

3. परस्परविश्वासं, अवगमनं च निर्मातुं निष्कपटतायाः, सम्मानस्य च उपयोगं कुर्वन्तु

भावनात्मकविक्षेपस्य सम्मुखे निष्कपटतां आदरपूर्वकं च तिष्ठन्तु तथा नकारात्मकभाषायाः अथवा आलोचनात्मकभाषायाः प्रयोगं परिहरन्तु। निष्कपटसञ्चारद्वारा सहमतिः प्राप्तुं शक्यते, समस्यानां समाधानं च अन्ततः कर्तुं शक्यते ।

अन्ततः भावनात्मकविक्षेपः एकः बलः अस्ति यः अस्मान् स्वं परं च अधिकतया अवगन्तुं, जीवनस्य सौन्दर्यं जटिलतां च अधिकं गभीरं अनुभवितुं साहाय्यं करोति

आशासे यत् अयं लेखः भवद्भ्यः किञ्चित् विचारस्य भोजनं ददाति तथा च भावनात्मकविक्षेपस्य आव्हानानि अधिकतया अवगन्तुं, सामना कर्तुं च साहाय्यं करोति