समाचारं
अग्रभाग पृष्ठ 1 . > समाचारं

अदृश्यः बाधकः : एकः सेतुः यः भावानाम् अवरोधं करोति ।

한어Русский языкEnglishFrançaisIndonesianSanskrit日本語DeutschPortuguêsΕλληνικάespañolItalianoSuomalainenLatina

भावस्य अदृश्यः बाधकः : अस्माकं अन्येषां च मध्ये एकः दुर्गमः बाधकः

अस्माकं जीवने वयं सर्वैः सह संवादं कुर्मः, परन्तु वयं प्रायः एकं अदृश्यं बाधकं सम्मुखीकुर्वन्ति यत् निष्कपटसञ्चारं, परस्परं मध्ये गहनं भावनात्मकं च सम्बन्धं बाधते। इदं बाधकं भावानाम् "अदृश्यं बाधकं" एव अस्ति । इदं अदृश्यं विभाजकं इव अस्ति, अस्माकं भावनात्मकं जगत् पृथक् कृत्वा, अस्माकं कृते परस्परं भावानाम् यथार्थतया अवगमनं प्रतिक्रियां च कर्तुं कठिनं भवति।

कल्पयतु यत् यदा भवन्तः कस्यचित् सह स्वस्य आनन्दं वा दुःखं वा साझां कर्तुं प्रयतन्ते तदा भवन्तः पश्यन्ति यत् सः/सा सर्वदा मौनम् अस्ति तथा च स्वस्य भावात्मकं संक्रमणं पूर्णतया प्राप्तुं न शक्नोति इव दृश्यते। एवं सति वयं एकान्तं भ्रान्तं च अनुभवामः, अपि च अनिश्चिततां सृजामः यतोहि वयं निश्चयं कर्तुं न शक्नुमः यत् परस्परं वास्तविकः संचारः अस्ति वा इति। इदं "अदृश्यं बाधकं" इत्यस्य विशिष्टं प्रकटीकरणं भवति ।

अस्माकं प्रत्येकस्य अद्वितीयः भावनात्मकः जगत् अस्ति। सर्वेषां अनुभवः, वृद्धिपर्यावरणं, सांस्कृतिकपृष्ठभूमिः इत्यादयः कारकाः तेषां अद्वितीयव्यञ्जनानां आकारं ददति, येन तेषां भावनात्मकव्यञ्जनं कठिनं अवगन्तुं वा प्रतिक्रियां दातुं वा कठिनं भवति एषः भेदः अस्माकं अन्येषां च मध्ये अस्माकं भावनात्मकबाधाः प्रेरयति। यदा वयं परस्य भावानाम् प्रभावीरूपेण व्याख्यां कर्तुं न शक्नुमः तदा दुर्बोधाः, विग्रहाः च उत्पद्यन्ते ।

अस्य "दृश्यस्य बाधायाः" अस्तित्वस्य अस्माकं सम्बन्धे नकारात्मकः प्रभावः भविष्यति । अस्मान् निष्कपटभावनानां निर्माणं कर्तुं बाधितुं शक्नोति। विशेषतः भावनात्मकव्यञ्जनस्य दृष्ट्या, एतत् अन्तरं अस्माकं कृते परस्य भावनां यथार्थतया अवगन्तुं कठिनं करिष्यति, येन संचारस्य दुर्बोधताः, विग्रहाः च भवन्ति

जीवने सामान्य उदाहरणानां समीक्षां कुर्मः:

  • सहकारिणां मध्ये : १. कार्ये वयं प्रायः भिन्न-भिन्न-मतेः विचाराणां च सम्मुखीभवन्ति, परन्तु प्रायः भावनात्मक- "बैरियर"-कारणात् संवादं कर्तुं सहकार्यं च कर्तुं कठिनं भवति । सहकारिणां मध्ये सरलचर्चा अपि तेषां भावनानां व्यञ्जनानां च कारणेन विग्रहं जनयितुं शक्नोति।
  • प्रेमिणां मध्ये : १. प्रेम्णः संचारस्य अवगमनस्य च आवश्यकता भवति, परन्तु वास्तविकजीवने वयं प्रायः परस्परं भावनानां उपेक्षां कुर्मः तथा च परस्परं भावात्मकव्याख्यायाः प्रतिक्रियायाः च अभावं कुर्मः। अस्य "अयं बाधा" इत्यस्य अस्तित्वं तेषां अवगमनं, तयोः मध्ये गहनं भावनात्मकं च सम्बन्धं बाधयिष्यति ।
  • बन्धुओं के बीच : १. पारिवारिकस्नेहः भावानाम् अत्यन्तं बहुमूल्यं वस्तु अस्ति, परन्तु बन्धुजनानाम् सम्बन्धः प्रायः "अदृश्यबाधकैः" पूरितः भवति । यदा वयं परस्परं भावनाः स्पष्टतया अवगन्तुं न शक्नुमः तदा दुर्बोधाः, विग्रहाः च उत्पद्यन्ते, अपि च आत्मीयसम्बन्धानां स्वस्थविकासं अपि प्रभावितं कुर्वन्ति।

एतां स्थितिं सम्मुखीकृत्य वयं कथं "अदृश्यं बाधकं" पारं कर्तुं शक्नुमः?

1. श्रृणुत एवं समझें। एतेन अस्माभिः अस्माकं भावाः विमोचयितुं, परस्परं सावधानतया श्रोतव्यं, तेषां भावनात्मकव्यञ्जनानि च अवगन्तुं प्रयत्नः करणीयः । अस्माभिः श्रवणप्रक्रियायाः समये प्रथमं स्वमतं व्यक्तं कर्तुं प्रयत्नः करणीयः, परन्तु परस्य भावनां विचाराणां च प्रति निश्छलं ध्यानं दातव्यम् ।

  • अवाचिक संचार: 1 . अस्माभिः परस्य शरीरभाषा, व्यञ्जनानि, स्वरीकरणं च अवलोकयितुं अस्माभिः शिक्षितव्यम्। एताः अवाचिकसूचनाः प्रायः अन्यस्य व्यक्तिस्य भावनात्मकदशां अधिकतया यथार्थतया प्रतिबिम्बयितुं शक्नुवन्ति ।2. परस्परविश्वासः सम्मानः च : १. यदा वयं परस्परं निश्छलविश्वासेन सम्मानेन च परिपूर्णाः स्मः तदा एव वयं परस्परं गहनतरं भावनात्मकं सम्बन्धं विकसितुं शक्नुमः। अस्माभिः अस्माकं हृदयस्य तलतः परपक्षस्य आवश्यकताः विचाराः च अवगन्तुं कर्तव्याः, अन्यपक्षस्य युक्तियुक्तं प्रतिक्रिया च दातव्या ।

3. निष्कपरीत को व्यक्त करें : 1 . भवतः विचारान् भावनाश्च स्पष्टतया व्यञ्जयन्तु तथा च सक्रियरूपेण परस्य व्यक्तिस्य प्रतिक्रियां शृण्वन्तु । एतदर्थं अस्माकं रक्षां विमोचयितुं, अस्माकं भावाः निश्छलतया व्यक्तं कर्तुं शिक्षितुं च अपेक्षते, परपक्षस्य मतं विचारं च आदरं कुर्वन् ।

"अदृश्यः बाधकः" एकः दुर्गमः बाधकः अस्ति, परन्तु तस्य अर्थः न भवति यत् तस्य कदापि भङ्गः न भवितुम् अर्हति । यावत् वयं हृदयेन परस्परं अवगच्छामः तथा च "अदृश्यं बाधकं" अतिक्रमितुं निरन्तरं परिश्रमं कुर्मः, तावत् वयं भावनात्मकजगति गहनतरं भावनात्मकं सम्बन्धं स्थापयितुं शक्नुमः।

प्रकरण विश्लेषणम् : १.

  • "प्रेमघोषणा" इति ।: अस्मिन् चलच्चित्रे द्वयोः जनानां प्रेमकथां कथयति, तथा च एतत् दर्शयति यत् परस्परं मध्ये "दृश्यमानं बाधकं" अस्ति चेदपि, ते अद्यापि निष्कपटतायाः अवगमनस्य च सह बाधां भङ्गयितुं शक्नुवन्ति। चलचित्रे पात्राणां अन्तःजगत्द्वारा प्रेक्षकाः अस्य भावनात्मकसम्बन्धस्य बहुमूल्यं अनुभवितुं शक्नुवन्ति ।

स्वतन्त्रतया समुद्रस्य कृते विशिष्टः अस्ति ।, "अन्तीयबाधा" इत्यस्मिन् अपि एकः भङ्गः अस्ति । यथा वयं सांस्कृतिकपृष्ठभूमिः, भाषाः, विपण्यमागधाः च इत्यादिषु विभिन्नेषु बाधासु विदेशविपण्येषु अस्माकं उत्पादानाम् अथवा सेवानां प्रचारं कर्तुं प्रयत्नशीलाः स्मः, तथैव गहनतया संयोजनस्य निर्माणार्थं "अदृश्यबाधा" अतिक्रमणस्य आवश्यकता वर्तते।

अन्तिम लक्ष्य : १.निष्कपटसञ्चारस्य अवगमनस्य च माध्यमेन, तथा च भिन्न-भिन्न-सांस्कृतिक-वातावरणेषु संवेदनशीलतायाः माध्यमेन, वयं भावनात्मक-जगति एकं सच्चं संयोजन-बिन्दुं प्राप्नुमः तथा च "अदृश्य-बाधा"-मध्ये एकं सफलतां प्राप्तुं शक्नुमः तथा च अन्ततः गहन-भावनात्मक-सम्बन्धं प्राप्तुं शक्नुमः, येन परस्परं विकासस्य विकासस्य च प्रचारः भवति |.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .